Gastroskopia to badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego, czyli przełyku, żołądku i dwunastnicy. Jeżeli odczuwasz zgagę, problemy z przełykaniem, pojawiają się nudności i wymioty lub notorycznie występuje ból brzucha, warto umówić się na konsultację z lekarzem specjalistą - gastroenterologiem (potocznie gastrologiem) i rozważyć wykonanie gastroskopii.
Podstawowym badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego jest gastroskopia. Badanie ocenia stan przełyku, żołądka i dwunastnicy. Polega na wprowadzeniu przez usta gastroskopu, czyli urządzenia przypominającego przewód wyposażony w kamerę i oświetlenie. Lekarz wykonujący badanie powoli przesuwa gastroskop oglądając przełyk, żołądek i dwunastnicę na ekranie monitora. W przypadku stwierdzenie objawów choroby, lekarz może wykonać zdjęcie lub pobrać wycinek (biopsję) do badania pod mikroskopem (badanie histopatologiczne).
Gastroskopia pozwala ocenić błonę śluzową przełyku, w tym zmiany refluksowe i owrzodzenia oraz funkcjonowanie zwieracza przełyku - często zaburzone w chorobie refluksowej przełyku. Ponadto w gastroskopii lekarz ocenia stany zapalne, owrzodzenia i nadżerki występujące w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Często przyczyną tych dolegliwości jest infekcja bakterią Helicobacter pylori, co podczas badania gastroskopii zostanie sprawdzone w teście ureazowym i/lub badaniu wycinka błony śluzowej. W przypadku opornych na leczenie infekcji Helicobacter pylori, wykonuje się posiew soku żołądkowego z antybiogramem, aby dobrać odpowiedni antybiotyk. W gastroskopii oceniana jest również dwunastnica, co stanowi ważny element diagnostyczny choroby wrzodowej dwunastnicy, jak i celiakii (choroby trzewnej). Ponadto, w badaniu endoskopowym oceniana jest elastyczność ścian przewodu pokarmowego - ważny element oceny w kierunku raka przełyku i żołądka. Dodatkowo, gastroskopia pozwala ocenić występowanie żylaków przełyku i dna żołądka, często obecnych w marskości wątroby.
Lekarz endoskopista w trakcie zabiegu może pobrać wycinek błony śluzowej, szczególnie w przypadku zaobserwowanych patologii (np. guzy, owrzodzenia lub polipy), jak i w celu diagnostyki wynikającej ze wskazań do badania (infekcja Helicobacter pylori lub eozynofilowe zapalenie przełyku). Pobrany wycinek poddawany jest badaniu pod mikroskopem (histopatologicznemu), w celu określenia charakteru zmian, a wynik dostępny jest w ciągu około 14 dni.
Diagnostykę przewodu pokarmowego, zanim przejdziemy do gastroskopii, zazwyczaj poprzedza USG jamy brzusznej. Jest to metoda nieinwazyjna umożliwiająca wstępną ocenę narządów jamy brzusznej.
Gastroskopia, poza rolą diagnostyczną chorób przełyku, żołądka i dwunastnicy, może stanowić formę leczenia (gastroskopia zabiegowa). Odpowiednia diagnostyka pozwala na dobranie odpowiedniej metody leczenia (dieta, zmiana stylu życia, leczenie farmakologiczne lub zabiegowe) oraz uzyskać bardzo dobre wyniki - ustąpienie dolegliwości.
Ta forma leczenia pozwala wykryć:
-chorobę refluksową przełyku
-chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy dwunastnicy,
-żylaki przełyku i dna żołądka
-nowotwory (raka) przełyku, żołądka (np. chłoniaka) i dwunastnicy,
-zapalenie błony śluzowej przełyku, żołądka i dwunastnicy wywołane przez wirusy, bakterie i grzyby,
-celiakię (choroba trzewna),
-eozynofilowe zapalenie przełyku,
-zmiany wywołane działaniem środków chemicznych (leki, zmiany popromienne),
-przepuklinę rozworu przełykowego,
-przełyk Barretta.
Zadania terapeutyczne gastroskopii zabiegowej pozwalają na:
-usunięcia ciał obcych,
-usunięcia polipów,
-wykonania gastrostomii (PEG),
-zatamowania krwawień,
-zamknięcia przetok,
-poszerzania zwężeń przełyku,
-protezowania przełyku,
-opaskowania żylaków przełyku,
-usunięcia błony śluzowej wraz ze wczesnymi zmianami nowotworowymi.
Innym rodzajem badania, które pomaga w diagnostyce dolegliwości układu pokarmowego, jest kolonoskopia, która służy do oceny dolnego odcinka przewodu pokarmowego, w tym końcowego odcinka jelita cienkiego oraz całego jelita grubego w tym odbytnicy.
Przed badaniem gastroskopii należy się odpowiednio przygotować. Lekarze zalecają, aby przestrzegać trzech wytycznych:
Lekarz poinformuje Cię, że po zakończeniu badania nie można spożywać pokarmów przez około dwie godziny. Podrażniony przełyk i gardło mogą wywoływać uczucie bólu, co wpływa na dyskomfort w trakcie konsumpcji. Większość pacjentów jednak nie stwierdziła takich niedogodności.
Jeśli przyjmujesz stałe leki np. na choroby serca, zażyj je rano i popij niewielką ilością wody. W przypadku leków wpływających na krzepliwość krwi, należy ocenić z lekarzem kierującym na badanie wskazania do czasowego odstawienia.
Badanie w kierunku infekcji Helicobacter pylorii jest rutynowo wykonywane podczas gastroskopii. Aby wynik badania był wiarygodny:
Należy pamiętać, że każda modyfikacja przyjmowanych leków stałych powinna być poprzedzona konsultacją lekarską - nigdy nie odstawiaj leków stałych samodzielnie! W przypadku niepewności, jak przygotować się do badania lub jak zmodyfikować leki stałe, umów wizytę u lekarza specjalisty.
Badanie endoskopowe wykonywane są na podstawie skierowanie od lekarza, ponieważ wcześniejszy wywiad chorobowy może określić zakres badania. Jakie objawy powinny skłonić do wizyty u lekarza specjalisty gastroenterologa i rozważenia gastroskopii?
Objawów nigdy nie warto bagatelizować. Badanie pozwala na dokładną ocenę górnego odcinka przewodu pokarmowego, a właściwa diagnoza pozwala na skuteczne leczenie.
Masz dodatkowe pytania? Napisz, zadzwoń lub umów się na wizytę.
Badanie gastroskopii trwa od kilku do kilkunastu minut. Zwykle badanie przeprowadzone jest w pozycji leżącej na lewym boku. Między szczęki zakładany jest plastikowy ustnik. Następnie lekarz wprowadza do jamy ustnej endoskop, a pacjent wykonuje ruch połykowy. Moment przechodzenia aparatu do przełyku może być nieprzyjemny, lecz odpowiednia współpraca pacjenta z lekarzem zmniejsza dyskomfort. Z uwagi na to, że w trakcie gastroskopii do żołądka wprowadzana jest niewielka ilość powietrza, pojawić się może uczucie wzdęcia i odbijania. Jest to normalne w trakcie gastroskopii. Endoskop używany do badania jest każdorazowo dezynfekowany według właściwej procedury.
Badanie może byc wykonane w znieczuleniu (analgosedacji) z udziałem zespołu anestezjologicznego. Pacjent dostaje wówczas dożylnie leki znieczulające i usypiające. Zachowuje jednak tzw. odruchy somatyczne, a bezpośrednio po badaniu wybudza się i odpoczywa na naszej sali wybudzeń. Znieczulenie zmniejsza uczucie dyskomfortu pacjenta podczas badania.
Jeżeli przyjmuje się leki przeciwzakrzepowe takie jak : Acard, Polocard lub aspiryna - jeżeli to możliwe - należy je odstawić na 7 dni przed badaniem. Dobrze skonsultować to z lekarzem prowadzącym.
Osoby stale przyjmujące leki np. na nadciśnienie tętnicze, choroby serca, padaczkę, powinny zażyć normalną dzienną dawkę swoich leków popijając małą ilością wody.
Na 8 godzin przed badaniem nie należy nic jeść, a 4 godziny przed badaniem nic nie pijemy. Należy się wówczas powstrzymać od palenia papierosów lub żucia gumy.
Centrum Medyczne INTER-MED
ul. 1 Maja 27
42-217
Częstochowa